दुध की दारू ?

 हा प्रश्न केवळ ३१ डिसेंबरलाच का पडतो हा माझ्यासमोरील सर्वात मोठा प्रश्न आहे ... असा प्रश्न पडणारा मी एकटाच की अनेकांना खाजगीत पडणारा प्रश्न सार्वजनिक ठिकाणी मांडणारा मी एकटाच ? नाही म्हणजे आपला बच्चन सांगतो " दारू पिनेसे लिवर खराब होता है  " किती मोठा सामाजिक संदेश न ? तरीही आपण त्याच्याच भाषेत उत्तर देतो " थोडी सी तो पिली है ...चोरी तो नही की है " ..... कौन कमबख्त केहता है के हम आदत की वजहसे पिते है हम तो पिते है के यहा आ सके तुम्हे देख सके  , उसे भूल सके ...इसलिये ....हमका पीनी है पीनी है हमका पीनी है .... लोग केहते है मै शराबी हु तुमने भी शायद यही सोच लिया...सोच लिया ?? हम्म तो फिर ....यारो  मुझे माफ करो मै नशेमे हु ....मै शराबी मै शराबी ...... !! कूल बडी ..... कोणता ब्रांड तुझा ?? अर्र ...अजून बिअर मधेच आहे डीअर bi a man .... अबे ....तू ड्रिंक नाही करत ? मग काय घेतो ? बोर्नविटा की होर्लेक्स ? चू ..आहेस बे तू .... चल ३१ आहे कमीतकमी ब्रीझर तरी ट्राय मार ...तू जिच्यावर लाईन टाकतो ना  ती वोडका मारते ...साला समज तिला डेट वर घेऊन गेला तर काय पाजणार ? फ्रुटी ?? हा हा हा हा ...... व्यर्थ आहेस रे तू ...चा मारी दारू जर इतकी महत्वाची आहे तर हे लोक " दुध " का वाटत आहेत ?? आणि ते पण केवळ १२ वाजे पर्यंत ? म्हणजे दारूची दुकाने १.३० पर्यंत उघडी आणि दुध केवळ १२ पर्यंतच ...१२ नंतर दुध प्यायचे असेल तर थर्मास भरून आणायला हवा पण ज्या जीन्स च्या खिशात मोबाईल " कोम्बावा " लागतो तेथे थर्मास कसा मावेल ? श्या बाबा .....३१ सेलिब्रेट तर करायचा आहे पण दारू पिउन की दुध पिउन ??

देव निवृत्त झाला ..

काय म्हणू तुला ? अनेक जागतिक विक्रमाना गवसणी घालणारा विक्रमादित्य ? की  म्हणू तुला मास्टर ब्लास्टर ? अनेक क्रिकेट खेळाडूंसह जगातील सर्वच समीक्षकांनी ठरवलेला  डॉन यांचा वारसदार म्हणू ? की अनेक क्रिकेट खेळाडूंनी ज्याला पाहून आपली कारकीर्द सुरु केली , कारकीर्द सुरु करायचे स्वप्न पहिले म्हणून जागतिक आदर्श म्हणू ? म्हणू तुला तमाम गोलंदाजांच्या चिंधड्या उडवणारा निष्ठुर फलंदाज की त्याच गोलंदाजांच्या मनात प्रेम निर्माण करणारा सच्चा माणूस ? म्हणू तुला मला , माझ्या वयाच्या साऱ्यांनाच क्रिकेट ची आवड लावणारा महान माणूस की करोडो लोकांप्रमाणे देव ? म्हणू तुला शतकवीर की म्हणू तुला टीकांचा बादशाह ? म्हणू तुला स्वतःच्या पुतळ्याचे  दहन स्वतःच्या डोळ्यांनी पाहूनही पुन्हा नव्या दमाने आणि ताकदीने आपल्याच लोकांची स्वप्ने पूर्ण करणारा अवलिया की  लोकांची प्रत्येक स्वप्ने पूर्ण करणारा शिल्पकार ? म्हणू तुला कॉंग्रेस चा खासदार की रंगीत खेळाला सभ्यतेचे आणि आक्रमकतेचे कोंदण देणारा चित्रकार ? म्हणू तुला तिकीट विक्रीचे हमखास साधन की माध्यमांच्या टी .आर.पी.चे माध्यम ? की  म्हणू तुला ...... वेळ आल्यावर आपले कर्तुत्व , कामगिरी ,विश्वविक्रम , कौतुक आणि टीका ,अजूनही खेळायची असलेली इच्छा आणि मोह मागे सोडून  सामान्य  खेळाडू प्रमाणे  शांतपणे २२ यार्डाची खेळपट्टी सोडून  जाणारा असामान्य जादुगार ..... सचिन रमेश तेंडूलकर !!

सातच्या आत घरात ?

 " काय आताच्या मुली ? काय ते कपडे ? केसाला तेल नाही , वेणी नाही झिंझ्या उडवत हिंडायचे ....वेळेचे भान नाही बापाचा धाक नाही . धाक ठेवायला बाप घरात आहे कोठे ? आणि पोरगी काय उद्योग करते ते बघायला आई घरी आहे कोठे ??  पैसे पैसे  करत संसाराच्याकडे दुर्लक्ष ..... मुलीनी कसे दिवे लागणीच्या वेळी घरी असावे ....  आम्ही लहान असताना खूप मजा केली पण सात च्या आत घरात ....पण आताच्या मुली ?? सात नंतर घरा  बाहेर ..... "  एक सत्तरीची फळविक्रेती बाजूच्या बाईला  ओरडून सांगत होती .... माझी खरेदी झाली होती पण दिल्ली सामुहिक बलात्काराचे परिणाम किती खोलवर झाले आहेत  हे ऐकून घ्यायला थांबलो होतो ... आपले कोणीतरी ऐकून घेते आहे हे बघून म्हातारीला चेव चढला ... मलाही सामाऊन घेत म्हणाली " दादा आता तुमीच सांगा ..... तुमची नजर कोणावर जाते ?? साडीतील बाई वर की ओढणीचा ड्रेस शिवलेल्या टवळी वर ?? " अरे बापरे .... तो अर्णब  किंवा निखिल वागळे पण इतका " स्पष्ट " प्रश्न विचारत नाही . बर उत्तर काय देणार ?? साडीतील असो वा तोडक्या कपड्यातील "स्त्री " वर नजर जाणे वाईटच न ? मी स्त्रियांकडे बघतच नाही म्हणजे नकळत दिलेला वेगळा संदेश आणि हो अमुक अमुक वेशातील स्त्री कडे पाहतो सांगणे म्हणजे  निर्लज्जपणे आपणच आपल्या संस्कारांचा ,मुल्यांचा केलेला बलात्कार आणि " बघा आताच्या मुलांना काही लाजच राहिली नाही .... " असे त्या म्हातारीला पुरवलेले मोफत इंधन . त्यामुळे प्रसंगावधान राखून फोन आल्याचे नाटक केले आणि सटकलो .....
                                     त्यांची पुढे चर्चा काय झाली, अंतिम निष्कर्ष काय  निघाला आणि  आणखी किती दादांना  तिने " बोल्ड " केले  याची उत्सुकता मनात कायम होती . त्याहून अधिक एक शल्य मनात बोचत होते ते म्हणजे स्त्रियांवरील अत्याचारांना स्त्रियांनाच जबाबदार धरायची आपल्या समाजाची मानसिकता . त्याची तुझ्यावर नजर का गेली ? कारण तू  त्याच्या नजरेत भरलीस , त्याने तुझा हात का पकडला ? कारण तू त्याला आवडलीस , त्याने शिट्टी का मारली ? कारण तू टंच कपडे घातलेस ...आम्हीही शिकलो आम्हाला नाही मारली कोणी शिट्टी , त्याने छेड काढली ? तूच पहिले असशील कधीतरी त्याच्याकडे म्हणूनच हिम्मत झाली त्याची , तू हसलीस ,तू बोललीस , तू ओळख वाढवलीस , तू प्रतिसाद दिलास , तू कमी कपडे घातलेस तू हे केलेस तू ते केलेस म्हणून त्याने असे केले .... तुझ्यावर बलात्कार झाला ? सांगितले होते कोणी अर्ध्या रात्री हिंडायला ? लाज सोडून हिंडायचे मग लाज जाणारच .....आठवा ... तुमच्या घरात , सोसायटीत , कट्ट्यावर , ओळखीच्या घरात ,किंवा समाजात वावरत असताना एकदा न एकदा तुम्ही नक्कीच या वाक्यांना सामोरे गेला असाल , क्वचित यासम वाक्यांचा प्रयोगही केला असेल ...कारण एकदा  शारीरिक अत्याचार झाल्यावर पुढे आयुष्यभर मानसिक अत्याचार करण्यात आपण माहीर असतो . तिच्यावर कोणती वेळ आली आहे याचा विचार न करता " सात " ची वेळ दाखवण्यात आपण तत्पर असतो ....

                                         तिने कोणा कोणापासून स्वतःला जपायचे ? टपरीवर बसलेला पक्या ? बस मधला चालक -वाहक ? कॉलेज  मधील त्याच्या  पासून ? की कॉलेज मध्ये  नसूनही पाठलाग करणाऱ्या उनाडांपासून ? वर्गातील मास्तरापासून की  प्यून पासून ? खाकी वेशातील पोलिसापासून की खादीतील नेत्या पासून ? स्वतःच्या भावा पासून की जन्मदात्या बापा पासून ?ओरबाडायला टपलेल्या समाजापासून की काही पैशासाठी अमुल्य अब्रू विकणाऱ्या आई पासून ? कोणापासून जपायचे ..... ? आणि कोणत्या वयापर्यंत ? ४-५ वर्षापासून ते ७०-७५ वर्षापर्यंतच्या सर्वच महिलांनी आपली अब्रू वाचवायला धडपडायचे ? काही आकडेवारी देतो National Crime Records Bureau data for 2011 नुसार २०११  साली  नोंद  झालेल्या २२,५४९  घटनात पालक किंवा  जवळचे मित्र  यांचा सहभाग १.२% ( २६७/२२,५४९ ) ,शेजारी ३४.७ % ( ७८३५ /२२,५४९ ) , नातेवाईक ६.९% (१,५६० /२२,५४९ ) . आता यावर विचार केला पाहिजे कि तिने विश्वास ठेवायचा कोणावर ? आता " विश्वास "म्हणजे पण "पुल्लिंगी " शब्द .....कधी दगा देईल सांगता येत नाही . अशा वेळी करायचे काय ? सात चे बंधन येथे कसे लावायचे ? कि नवीन कायदा करायचा ( तसेही आपल्या देशात सध्या अतर्क्य कायदे संमत करून घेण्याचे सत्रच सुरु आहे ..त्यात आणखी एकाची भर ) की  कोणत्याही स्त्रीला संध्याकाळी ७ नंतर भेटू नये , तिला बाहेर घेऊन जाऊ नये ..तसे करताना कोणी आढळल्यास अजामीनपात्र गुन्हा दाखल करण्यात येईल ...करायचे ? बंधने हि तिच्या पाचवीला पुजलेली आहेत .... तुला कोणी चुकीचे समजू नये म्हणून किंवा तुझ्यासोबत कोणी काही चुकीचे करू नये म्हणून बंधन हे महत्वाचे ....

                                            पण त्याचे काय ?? " पाखरू आलय नवीन ओढ फडात किंवा वाड्यावर " पासून " दिल सांड हो तो हर औरत भैस दिखाई देती है मेरी जान  " इथ पर्यंतचा स्वैर आणि स्वैराचारी प्रवास विसरून जायचा का ? क्वचित प्रसंगी तिचे मन पाहणारा आणि दाखवणारा आपला समाज ,चित्रपट , आपण स्वतः आपली मानसिकता कधी बदलणार ? लैंगिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी अजून किती पाशवी प्रकार करणार ? " दिल्ली मध्ये झालेल्या घटनेतून सुद्धा पैसे मिळवण्याच्या प्रयत्नात असणाऱ्या मिडिया ने दिसेल त्या बाईला  " स्त्री म्हणून कसे वाटते ? " विचारून मगरीचे अश्रू काढण्या पेक्षा त्या  लोखंडी सळीची केवळ कल्पना करून पहावी ..कसे वाटते ते कोणाला विचारायची गरज नाही भासणार . आपली , आपल्या मानसिकतेची , लोकशाही च्या चौथ्या स्तंभाची एक विकृत मानसिकता आहे कि एक घटना झाल्यापासून दुसरी होई  पर्यंत आपण निद्रिस्त असतो .झालेल्या घटनेतून धडा न घेता केवळ उसासे टाकत बसतो . गुवाहाटी येथे झालेल्या घटने नंतर काही कडक पावले उचलली असती तर इतका भयंकर प्रकार आता झाला असता का ? पण झाला ... एक दिवस राष्ट्रीय प्रश्न झालेली पिडीत मोदी यांच्या विजया नंतर  गायब झाली ...काही दिवसांनी सचिनची निवृत्ती पुन्हा उचल खील आणखी काहीतरी होईल आणि ती पिडीत विस्मृतीत जाईल ...फेसबुक वर काळे ठिपके लाऊन , काही मेणबत्त्या  पेटवून , मोर्चात नाममात्र सहभाग नोंदवून आपण आपले आणि राजकीय लोकांनी नेहमी प्रमाणे  देऊन आपले कर्तव्य पार पडलेच आहे ....
                                               या पिडीतेचे पुढे काय होईल , तिचे पुनर्वसन होईल का ? , मानसिक आघातातून ती सावरेल का , समाज तिला स्वीकारेल का ? फाशी हे बलात्काराचे उत्तर आहे का ? कि मानसिकता सुधारण्यास काही करावे लागेल ? शिक्षेने कदाचित प्रकार कमी होतील पण थांबतील का ? असे अनेक अनुत्तरीत प्रश्न  डोळ्यासमोर नाचत आहेत आणि त्याहून अस्वस्थ करत आहे ती स्त्रियांची आपल्या मनातील खालावलेली प्रतिमा ज्यांनी सात च्या आत घरात पहिला असेल त्यांना एक वाक्य नक्कीच आठवत असेल कि " साहेब माझी चूक फ़क़्त इतकीच झाली कि झाकण सारलेल्या भांड्यावर माझी नजर गेली " .... आपल्या चुकीचे याहून निर्लज्ज समर्थन काय असू शकते ??  पण काय करू शकतो आपण ?? स्त्रियांवरील अत्याचाराला स्त्री जबाबदार नसते इतकी वैचारिक प्रगल्भता आपल्यात आली तर " मग कोण जबाबदार असतो ? " यावर विचार करायला वेळ मिळेल आणि " सात च्या आत घरात " या मानसिकतेतून आपली  सुटका होईल ....
                                        
 data  ref - the hindu - executing the neighbour                  

त्रिफळा ...

माझे उनाड बालपण  दोन गोष्टीनी व्यापून टाकले होते . एक फळा आणि दुसरा त्रिफळा . एक घरच्यांनी ,समाजानी माझ्यावर लादलेला तर दुसरा मी स्वतः स्वीकारलेला . मैदान खेळाचे असो वा अभ्यासाचे दोन्ही ठिकाणी " त्रिफळा " उडू नये म्हणून विशेष काळजी घ्यावी लागायची . अर्थात त्रिफळा म्हणजे काय याची जाण असायचे ते वयच नवते पण  मार खायची व्यवस्थित शारीरिक आणि मानसिक तयारी करून घरी "प्रगतिपुस्तक " दाखवताना वादळा पूर्वीच्या शांततेत आणि हात-पट्टी-पट्टा -काठी किंवा प्रसंगी हाती सापडेल ते साधन माझ्या नाजूक अंगावर आदळायच्या  आधी " काय ? यंदा पण उडला का त्रिफळा " हे शब्द कानावर  आदळायचे. बाबांच्या मांडीवर बसून क्रिकेट सामना बघत असताना त्यांना आपल्या खेळाडूचा त्रिफळा उडल्यावर होणारे दुक्ख आणि प्रतिस्पर्धी खेळाडूचा उडल्यावर होणारा आनंद ....सामना  खेळायला  गेल्यावर  फलंदाजाचा त्रिफळा उडवण्यासाठी  केलेले प्रयत्न ...म्हणजे रबरी चेंडूवर थुंकी लाऊन अर्ध्या चड्डीच्या कोणत्यातरी कोपऱ्यावर रगडल्याने त्रिफळा उडतो का ? पण जर "वानखेडे " वर उडू शकतो तर येथे का नाही ?? हि बाल मानसिकता असो ... पुढे मित्रांच्या तोंडून अरे यार तिने "बोल्डच  " केले मला ...अशा एकंदरीत प्रसंगातून त्रिफळा हा माणसाच्या यश -अपयश , अस्तित्व , ओळख , प्राक्तन आणि जीवनशैली  यांच्याशी निगडीत असतो अशी मानसिकता तयार झाली ... आणि त्रिफळा हा वैगुण्य ,कमतरता ,दुर्दैव यासारख्या प्रत्येक नकारात्मक गोष्टीचा प्रतिक बनला .....

मास मधला क्लास

ए  तो पोपटी  शर्ट  घातलेला माणूस बघ ..काय पोपट दिसतोय ..हाहा !! काय तेल लावलंय त्या बाईने ?  इतके तेल जर गावातल्या प्रत्येक बाईने लावले तर लवकरच "तेलयुद्ध " भडकेल ..हा हा !! निळी  जीन्स घातलेली ती मुलगी वर गोविंदा पिवळा टी शर्ट आणि यात कमी म्हणून कि काय करकचून बांधलेल्या वेणीत माळलेला अबोलीचा गजरा ...वा .... !! " अर  त्या *** बंड्याने ५०० रुपये बुडवल माझ ...त्याच्या आईच्या *** ..घावूदेत एक डाव ..आयची आण  भोसकतोच रा**च्याला " समज खरच भोसकले तर रक्ताची चिळकांडी किती लांब उडेल हे दाखवायला म्हणून कि काय पानाने भरलेल्या  तोंडातून दूरवर  टाकलेली लालभडक पिंक .....EWWW ....सायकलवरून फाटक धोतर सांभाळत आलेला मामा ,कासऱ्याने सजवलेल्या गाडीवरून गळ्यात  सोन्यासारख्या दिसणाऱ्या ४-५ चेन आणि हातात ७-८ अंगठ्या घालून आलेला तात्या , कट्ट्यावर अडकित्त्याने सुपारी फोडत बसलेला अण्णा , केसाच्या कोंबड्या वर सिगारेट चा धूर जाईल याची काळजी घेत फुकणारा पक्या , बसायला जागा नाही म्हणून पोरा टोरांसह जमिनीवर फतकुल मारून बसलेली अक्का ,केळ आणि पेरू खायची सोडा पुन्हा पहायची सुद्धा इच्छा होऊ नये अशा विलक्षण पद्धतीने खाणारी कार्टी .... हाताने काही गोष्टींची सफाई केल्यावर हातालाही सफाईची गरज असते हे विसरून माल विकणारा सरबतवाला आणि भडंग वाला .....या सर्वाचे निरीक्षण करत एका कोपऱ्यात उभा राहून त्यांच्या अवतारावरून त्यांच्या नावाची आणि एकंदरीत आर्थिक -सामाजिक -वैचारिक स्थितीची तलाश करायचा प्रयत्न करणारा मी  ....तलाश  पुरते ठीक आहे पण यांच्यासोबत " तलाश " पहायचा ?? "मी " ????????

सायकल....

 रस्त्यावरून तुफान वेगाने गाडी चालवत असताना वाटेत कोणी सायकलवाला आला की चाकांची गती कमी होऊन अचानक जिभेची गती वाढते . सायकलस्वार वयस्कर असेल तर  इज्जतीत इज्जत काढणे आणि समवयस्कर ,त्यातल्या त्यात पेंद्या असेल तर ठेवणीतले शब्द बाहेर काढून त्याच्या कानाखाली शाब्दिक ठेऊन देणे नेहमिचेच ....हे नियम  उन्हाने  रापलेल्या मजबूत दंडावर ताईत बांधलेल्या ,घनदाट केसात ओतलेले  एक वाटी तेल ओघळून जाडजूड कल्ले आणि  मिशांच्या आकड्यापर्यंत येणाऱ्या ,पान चघळत ,केरेज वर फावडे किंवा चमकणारी कुऱ्हाड लाऊन रस्त्याच्या मधोमध मुजोरीने मजुरीसाठी  जात असलेल्या सायकलवाल्याला लागू होत नाहीत . यड लागलय काय राव ?? त्याला थांबवले तर आधी त्याची भेदक नजर पाहून पसार झालेली हिम्मत एकत्र करून काही बोलेपर्यंत त्याच्या तोंडून आजपर्यंत कधीही न ऐकलेले शब्द कानावर आदळतात .... त्याचा अर्थ कळेपर्यंत ओळखीचा एक (अप )शब्द तोंडावर आणि लालभडक पिचकारी जमिनीवर मारून तो पुढे गेलेला असतो ...जाऊदेरे  गडबड होती म्हणून सोडला ...नाहीतर आज कापलाच असता ... ( ब आणि भ ची बाराखडी ) .... हा प्रसंग शहरात राहणाऱ्या लोकांना खूप कमी वेळा आला असेल पण ....विचार करा .. ऑफिस (एकदाचे ) सुटलंय .. घरी जायची गडबड आहे .. समोर १२० सेकंदांचा सिग्नल पडायची वाट पाहतोय .. ५..४..३..२ अरे सुटलो ..अचानक एक सायकलवाला "कट " मारून पुढे जातो आणि .....पोलिसाच्या ढेरीहून थोडासा लहान लाल दिवा कशी मजा झाली म्हणून तुमच्याकडे पाहून हसत असतो .... अशावेळी काय विचार येतात डोक्यात ?? चा मारी एक फालतू सायकलवाला मला कट मारतो ?मला ?? लायकी आहे का त्याची ? साल्यांना बोंबलत फिरण्याशिवाय काही काम असते का ? एखादी ऑडी पुढे गेली असती चालले असते पण सायकल ???